Cúng tất niên Giáp Thìn 2024: Bài cúng, mâm cúng, nghi thức cúng đúng chuẩn

Cúng tất niên là một trong những phong tục truyền thống của người Việt vào ngày cuối cùng trong tháng Chạp. Vậy bài cúng, mâm cúng, nghi thức cúng tất niên như thế nào, hãy cùng INVERT tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

Thời gian cúng tất niên Giáp Thìn 2024

Tất niên, cúng tất niên, lễ tất niên hay tiệc tất niên là nghi thức kết thúc một năm và sẵn sàng bước sang năm mới.

1. Cúng tất niên ngày nào tốt?

Cúng tất niên thường diễn ra vào ngày 30 tháng Chạp nếu là năm đủ, hoặc 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu. Lễ cúng thường được tổ chức vào buổi trưa hoặc chiều tối. 

Tuy nhiên, nhiều gia đình hiện nay có xu hướng làm tất niên sớm hơn, không nhất thiết vào ngày 30 hay 29 Tết.

2. Cúng tất niên giờ nào tốt?

Cúng tất niên thường diễn ra vào chiều tối ngày 30 Tết (nếu là năm đủ). Nếu lựa chọn ngày và giờ tốt, gia chủ nên cúng vào ngày 26 tháng Chạp và 29 tháng Chạp, với các giờ đẹp như sau:

• Ngày 26 tháng Chạp (5/2/2024 Dương lịch), là ngày Kỷ Hợi, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Giờ đẹp: Ất Sửu (1h-3h), Mậu Thìn (7h-9h), Canh Ngọ (11h-13h), Tân Mùi (13h-15h), Giáp Tuất (19h-21h), Ất Hợi (21h-23h).
• Ngày 29 tháng Chạp (9/2/2024 Dương lịch), là ngày Nhâm Dần, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Giờ đẹp: Canh Tý (23h-1h), Tân Sửu (1h-3h), Giáp Thìn (7h-9h), Ất Tị (9h-11h), Đinh Mùi (13h-15h), Canh Tuất (19h-21h).
• Ngày 30 tháng Chạp (9/2/2024 Dương lịch), là ngày Quý Mão, tháng Ất Sửu, năm Quý Mão. Giờ đẹp: Nhâm Tý (23h-1h), Giáp Dần (3h-5h), Ất Mão (5h-7h), Mậu Ngọ (11h-13h), Kỷ Mùi (13h-15h), Tân Dậu (17h-19h).

Cúng tất niên, dù vào bất kỳ thời gian nào, đều có ý nghĩa đón ông Táo và tổ tiên về nhà, thể hiện sự sum họp, đoàn kết, và ấm cúng trong gia đình. Nhưng tốt nhất là cúng vào ngày cuối cùng trong năm để theo truyền thống từ cha ông.

Mâm cúng tất niên gồm những gì?

1. Mâm cúng tất niên Miền Bắc

Mâm cúng tất niên ở Miền Bắc thường được sắp xếp rất đầy đủ. Mâm cỗ nhỏ có thể có 4 bát và 4 đĩa, trong khi mâm cỗ lớn có 6 hoặc 8 bát và đĩa, thậm chí có những mâm cỡ lớn xếp thành 2 đến 3 tầng.

Bốn bát bao gồm: Bát giò heo hầm măng lưỡi lợn, bát bóng thả, bát miến, và bát mọc.

Bốn đĩa trên mâm cỗ bao gồm: Đĩa giò lụa, đĩa chả quế, đĩa thịt gà, và đĩa thịt heo.

2. Mâm cúng tất niên Miền Trung và Nam

Mâm cúng tất niên ở Miền Trung và Nam không khác gì so với miền Bắc. Theo đó, mọi thành viên trong gia đình đều bận rộn chuẩn bị sắm sửa và làm cơm cúng tất niên. Miền Trung thường không đặt yêu cầu về số lượng 4-4, 6-6 hay 8-8 bát đĩa như miền Bắc, nhưng vẫn không thiếu các món đặc sản như giò lụa, thịt gà, thịt lợn, măng khô, và miến xào.

Trong mâm cúng tất niên ở Miền Nam, bạn sẽ thấy bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, và gỏi tôm thịt. Người Nam thường ưa chuộng các món nguội, bên cạnh các món như củ cải ngâm nước mắm, canh khổ qua nhồi thịt, thịt lợn luộc, đĩa dưa giá, đĩa nem, đĩa chả giò, và củ kiệu... để cúng ông bà tổ tiên.

Tham khảo thêm: 20+ món ăn ngon từ Bắc tới Nam ngày Tết

Văn khấn cúng tất niên Giáp Thìn 2024

Bài văn khấn cúng tất niên (NXB Văn hóa - Thông tin).

Tham khảo thêm: Văn khấn tất niên ngày 30 Tết chuẩn, chi tiết Giáp Thìn 2024

Những lưu ý khi cúng tất niên năm mới

Cúng tất niên, tương tự những lễ cúng khác, không cần quá phô trương, nhưng gia chủ vẫn cần chú ý một số điều sau:

• Dù không cần phải quá phức tạp, nhưng chuẩn bị mâm cúng vẫn cần sự cẩn thận. Tùy thuộc vào điều kiện gia đình, bạn có thể chuẩn bị ít hay nhiều, nhưng quan trọng nhất là bày biện cẩn thận và sạch sẽ.
• Để lễ cúng trở nên trang nghiêm và kính trọng, trước khi bắt đầu, gia đình cần dọn dẹp bàn thờ và nhà cửa cho sạch sẽ.
• Tất niên là bữa cơm sum vầy của gia đình, do đó cần có đầy đủ thành viên để thể hiện sự sum họp và ấm cúng.

Tất niên là dịp gia đình sum vầy sau một năm làm việc vất vả, đặc biệt là những gia đình có con cái đi làm xa nhà. Do đó, tránh cãi nhau, hãy chia sẻ những câu chuyện vui vẻ và tích cực để tạo không khí ấm áp và hạnh phúc.

Một số câu hỏi liên quan khi cúng tất niên

1. Nên cúng tất niên ngoài trời hay trong nhà?

Lễ cúng tất niên thường diễn ra tại bàn thờ gia tiên, Thần linh trong mỗi gia đình. Trước ngày cúng, gia đình thường dọn dẹp và bày biện bàn thờ để tạo không khí trang nghiêm và sạch sẽ. 

Trong ngày cúng, các thành viên trong gia đình cùng quây quần, nấu bữa cơm cuối năm để dâng lên Thần linh và gia tiên. Một số gia đình khá giả có thể tổ chức lễ cúng ngoài trời, nhưng điều này không bắt buộc.

2. Mâm cúng tất niên nên cúng chay hay cúng mặn?

Cúng tất niên chay hay mặn tuỳ thuộc vào văn hóa và tín ngưỡng của từng gia đình, vùng miền. Hầu hết vào ngày này, Phật tử cúng tất niên bằng đồ chay, trong khi người khác có thể kết hợp cả món chay, mặn, ngọt, xào, chiên trong mâm cúng. Nhưng quan trọng nhất vẫn là giữ lòng thành kính và biết ơn tổ tiên, bất kể là mâm cúng nào. 

Dưới đây là một số gợi ý món cúng chay:

• Miến xào rau củ chay
• Canh nấm đậu phụ
• Canh chua.
• Bún xào chay
• Xôi hạt sen.
• Món rau cải thìa xào nấm đông cô
• Gỏi mít non đậu phộng.
• Chả giò chay.

3. Lễ cúng tất niên bao gồm những gì?

Lễ cúng tất niên cần chuẩn bị những vật phẩm quan trọng sau:

• Hương đèn hoặc nến: Đây là lễ vật không thể thiếu, tượng trưng cho ánh sáng và niềm hy vọng. Nếu không có hương đèn, nến cũng là sự lựa chọn thay thế, với việc đặt hai ngọn ở hai bên bàn thờ.
• Mâm ngũ quả: Đây là lễ vật quan trọng, nên chọn quả tươi, chín đều, và không có dấu hiệu thối. Không nên sử dụng trái cây giả để cúng. Đặt mâm ngũ quả bên cạnh bát hương để tránh che mất trục khí chính.
• Hoa tươi: Dùng hoa tươi để dâng cúng gia tiên, tránh sử dụng hoa giả hoặc hoa nhựa.

Lưu ý: Không nên đặt mâm ngũ quả ở trung tâm bát hương theo quan niệm tâm linh, vì điều này làm che mất trục khí chính. Thay vào đó, cần đặt mâm ngũ quả bên cạnh. Đồng thời, khi dâng hoa cúng gia tiên, tránh sử dụng hoa giả hoặc hoa nhựa.

Trên đây là bài cúng, mâm cúng, nghi thức cúng tất niên đúng chuẩn. Hy vọng bài viết giúp bạn chuẩn bị được lễ cúng tươm tất để đón ông bà tổ tiên và ông Táo về nhà ăn Tết.

Đăng ký theo dõi kênh Bất Động Sản Invert để nhận thông tin các dự án mới nhất.