Tiến độ xây dựng sân bay Quốc tế Long Thành năm 2023 đến đâu?

Tiến độ sân Bay Quốc tế Long Thành năm 2023 đến đâu? Khi hai tuyến đường số 1 và số 2 dẫn thẳng vào Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Sân bay Long Thành) hiện chưa công bố được cả quy hoạch sử dụng đất lẫn quy hoạch giao thông, dẫn đến việc người dân thiếu thông tin. 

Tiến độ sân Bay Quốc tế Long Thành năm 2023

Dự án sân bay Long Thành đang tiến triển đúng tiến độ, đạt được nhiều thành tựu đáng chú ý theo rà soát của Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV – Chủ đầu tư). Hơn 78% khối lượng san nền đã được triển khai và dự kiến hoàn thành vào tháng 7/2023, đảm bảo chuẩn bị cho việc chọn nhà thầu xây dựng nhà ga hành khách và khởi công các hạng mục đường cất/hạ cánh, sân đỗ trong tháng 8 - 9/2023.

Hiện tại, công trường sân bay Long Thành đang tập trung hoàn thiện gói thầu 3.4 bao gồm san nền, hệ thống thoát nước và khảo sát thiết kế bản vẽ thi công. Dự án bao gồm một đường cất/hạ cánh dài 4.000m, nhà ga hành khách công suất 25 triệu hành khách/năm, nhà ga hàng hóa 1,2 triệu tấn hàng/năm và các hạng mục phụ trợ.

Tham gia buổi thị sát dự án, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn yêu cầu Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) kiểm tra tiến độ san lấp, hoàn thành hạng mục đường công vụ của dự án sân bay Long Thành và hoàn tất thủ tục chọn nhà thầu xây dựng nhà ga hành khách vào tháng 8/2023. Đồng thời, ACV cũng được yêu cầu hoàn thành đấu thầu gói thầu đường cất/hạ cánh, đường lăn và các sân đỗ nhỏ vào tháng 9/2023 để khởi công.

Theo kế hoạch của ACV, trong tháng 8 - 9/2023, sẽ diễn ra khởi công đồng loạt cho nhiều hạng mục quan trọng của sân bay Long Thành. Gói thầu xây dựng và lắp đặt thiết bị nhà ga hành khách (gói thầu 5.10) đã mở thầu vào tháng 6/2023 và dự kiến sẽ khởi công vào tháng 8/2023. Điều đáng chú ý là trong số các liên danh tham gia gói thầu này, chỉ có một liên danh doanh nghiệp Việt Nam dẫn đầu, cho thấy sự tham gia và đóng góp của doanh nghiệp trong nước trong dự án này.

Dự án sân bay Long Thành là một trong những dự án quan trọng và đáng chú ý của Việt Nam, với tổng giá trị hơn 35.000 tỷ đồng. Sự tiến triển của dự án này không chỉ mang tính chất kinh tế mà còn góp phần tạo dựng hình ảnh và vị thế của Việt Nam trong ngành hàng không quốc tế.

Theo chủ đầu tư, 4 dự án thành phần xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội 2 khu tái định cư tại các xã Lộc An, Bình Sơn (huyện Long Thành) đã được triển khai khẩn trương theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh. Hiện hồ sơ đã trình Sở Xây dựng rà soát và giải trình, cũng như yêu cầu tư vấn tiếp thu, chỉnh sửa một số nội dung theo yêu cầu của Sở Xây dựng.

Cụ thể, Ban quản lý dự án đã giải trình về cơ sở tính toán diện tích các trường mầm non và trường trung học cơ sở trong dự án thành phần xã hội phục vụ khu dân cư và đã thống nhất phương án bổ sung, chỉnh sửa theo tinh thần chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Tương tự, với dự án thành phần hệ thống hạ tầng kỹ thuật, chủ đầu tư đã mời các sở ngành liên quan để họp bàn thống nhất đề nghị UBND tỉnh xin điều chỉnh quy hoạch giao thông và san nền tỷ lệ 1/500 của phân khu III. Đến ngày mai 23/1, sau khi nhận được ý kiến của các sở ngành, Ban quản lý sẽ tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.

Phát biểu tại cuộc họp ngày 22/1, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh cho rằng, sự phối hợp với Ban quản lý và các sở ngành chưa tốt. Nhiều nội dung về kỹ thuật lẽ ra các bên có thể bàn bạc, thống nhất việc bổ sung, điều chỉnh nhưng vẫn phải chờ Ủy ban. Lãnh đạo tỉnh yêu cầu chủ đầu tư sớm bổ sung, cập nhật hoàn chỉnh hồ sơ trình UBND tỉnh phê duyệt để triển khai các bước đấu thầu, thực hiện dự án.

Tháng 8/2023 tiến hành khởi công nhà ga sân bay Long Thành

Ngày 6/7/2023, đoàn công tác do Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức dẫn đầu đã thực hiện chuyến khảo sát thực địa và làm việc với các đơn vị liên quan. Nhằm đến công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng của dự án Cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành và dự án Đầu tư xây dựng khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Trong buổi làm việc với đoàn công tác của UBND tỉnh, đại diện Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) thông báo rằng trong tháng 6 vừa qua, họ đã tiến hành mở thầu cho gói thầu xây dựng và lắp đặt thiết bị cho nhà ga hành khách (gói thầu 5.10). Đặc biệt, trong tháng 7, ACV dự kiến hoàn thành việc chấm thầu và lựa chọn nhà thầu cho hạng mục này. Dự án nhà ga hành khách sân bay Long Thành giai đoạn 1 dự kiến sẽ khởi công xây dựng vào tháng 8/2023.

Song song đó, các hạng mục đường cất, hạ cánh và sân đỗ tàu sẽ được khởi công đồng loạt trong tháng 8 và 9/2023. Công tác giải phóng mặt bằng, hiện tại, khu vực 1.810ha dành cho việc xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1 và khu vực 722ha dự trữ đất dôi dư đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng một cách cơ bản.

Nhằm phục vụ cho việc triển khai thi công đồng loạt các hạng mục sẽ được khởi công trong thời gian tới, ACV cũng đề nghị Huyện Long Thành hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng cho dự án 2 tuyến giao thông kết nối, ưu tiên mặt bằng cho tuyến đường số 1.

Trong buổi làm việc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức yêu cầu Huyện Long Thành tập trung hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đối với một trường hợp chưa bàn giao mặt bằng trong khu vực 1. Sở Tài chính sẽ hướng dẫn Huyện Long Thành hoàn thành thẩm định giá đất cho trường hợp này một cách khẩn trương. Về công tác phê duyệt phương án bồi thường và hỗ trợ cho 56 trường hợp còn lại trong giai đoạn 2 của dự án cũng phải hoàn thành trong tháng 7/2023.

Đối với 2 tuyến đường kết nối với sân bay Long Thành, Huyện Long Thành cũng cần tập trung hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng. Với tuyến đường số 1, họ đặt mục tiêu hoàn thành bàn giao toàn bộ mặt bằng trong tháng 7-2023.

Đoàn công tác của UBND tỉnh trước đó cũng đã tiến hành khảo sát thực địa công tác giải phóng mặt bằng cho dự án 2 tuyến đường kết nối sân bay Long Thành và tiến độ xây dựng các công trình hạ tầng tại khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Thủ tướng yêu cầu đảm bảo tiến độ dự án sân bay Long Thành

Ngày 13/7/2023, Văn phòng Chính phủ thông báo về ý kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính về triển khai gói thầu xây dựng và lắp đặt thiết bị nhà ga hành khách tại dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Thủ tướng đã nhấn mạnh rằng việc triển khai gói thầu này đang diễn ra chậm chạp và không đáp ứng đúng tiến độ yêu cầu của Quốc hội. 

Do đó, Thủ tướng yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chịu trách nhiệm chỉ đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, thực hiện việc lựa chọn nhà thầu phù hợp theo các chỉ đạo từ Thủ tướng và các phó thủ tướng.

Gói thầu trên được coi là gói lớn nhất, với tổng giá trị 35.233 tỷ đồng, bao gồm hoạt động thiết kế bản vẽ thi công, xây dựng và lắp đặt thiết bị cho công trình nhà ga hành khách, một phần quan trọng của thành phần 3 - các công trình cốt lõi của cảng hàng không Long Thành.

1. Thực hiện quyết liệt, không trông chờ

Tại buổi phát biểu kết luận tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đánh giá cao sự chuẩn bị của Bộ Giao thông vận tải, các bộ, ngành và địa phương, các ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn và nhà thầu trong quá trình triển khai các dự án quan trọng quốc gia, đặc biệt là trong ngành giao thông vận tải, và đã đề cao sự quyết liệt của họ trong việc tham gia và triển khai nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu tất cả các đối tượng liên quan tiếp tục nỗ lực tích cực và quyết liệt hơn nữa, tập trung vào giải quyết các khó khăn và vướng mắc, giảm bớt thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai, và thực hiện công việc theo đúng thẩm quyền mà không đùn đẩy hoặc né tránh, với tinh thần chống lại tiêu cực và lãng phí, hướng tới lợi ích chung và cân nhắc lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, các cơ quan cần chặt chẽ phối hợp và đẩy nhanh tiến độ công việc, thủ tục chuẩn bị đầu tư, bố trí vốn theo đúng quy định mà không kéo dài thời gian. Các bộ cần tăng cường thanh tra, kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện các nội dung công việc trong phạm vi quản lý của mình.

Đối với các nhiệm vụ cụ thể của từng nhóm dự án, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cho Bộ Giao thông vận tải và các địa phương (Thái Bình, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bình Phước) để hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư cho các dự án đã được giao. Bộ Kế hoạch & Đầu tư và Bộ Giao thông vận tải sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương để hoàn thiện hồ sơ các dự án đường cao tốc theo phương thức PPP.

Về quy trình và thủ tục, Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu không chờ đợi và đề cao việc tuân thủ nghiêm túc quy chế làm việc của Chính phủ. Thủ tướng cũng quyết định rằng, nếu không có phản hồi trong vòng 7 ngày, thì sẽ coi như đã đồng ý.

Đối với nhóm dự án đang thi công, bao gồm 3 dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 (Diễn Châu-Bãi Vọt, Cam Lâm-Vĩnh Hảo theo phương thức PPP và Nghi Sơn-Diễn Châu đầu tư công) và dự án cầu Mỹ Thuận 2 dự kiến hoàn thành và đi vào khai thác vào năm 2023. Theo đó, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo nhà đầu tư và các nhà thầu thi công thực hiện theo nguyên tắc "3 ca, 4 kíp" và gia tăng trang bị nhân lực để đảm bảo hoàn thành theo tiến độ.

Đối với các dự án cao tốc trong giai đoạn 2021-2025, bao gồm Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng, Biên Hòa-Vũng Tàu, Khanh Hòa-Buôn Ma Thuột, Vành đai 3 TP.HCM, Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội. Các dự án đã khởi công trong tháng 6/2023, Thủ tướng đã yêu cầu tiếp tục thực hiện công tác bồi thường và hỗ trợ tái định cư đúng theo tiến độ mà Chính phủ đã đề ra và đảm bảo hoàn thành việc bàn giao mặt bằng trước ngày 31/12/2023. Đồng thời, các ban quản lý dự án và nhà thầu cũng được chỉ đạo để tập trung triển khai thi công và đảm bảo tiến độ ngay từ giai đoạn đầu.

Đặc biệt, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì nhiều cuộc họp với các bộ, ngành, và cơ quan liên quan để xem xét tiến trình triển khai dự án. Thủ tướng đã đánh giá cao nỗ lực và tiến bộ của Tổng công ty Cảng hàng không (ACV) và các cơ quan liên quan trong công việc và yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và ACV hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu cho gói thầu nhà ga hành khách để khởi công vào tháng 8 tới đây.

2. Tiến hành thay đổi tư duy, giải phóng mặt bằng thần tốc

Trong cuộc họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận về tình hình và tiến độ triển khai các dự án, phân tích các khó khăn và vướng mắc. Đồng thời đề xuất các nhiệm vụ và trọng điểm trong thời gian tới.

Cũng theo đó, sau cuộc họp lần thứ 5 của Ban Chỉ đạo vào ngày 4/4/2023, Thủ tướng Chính phủ cùng các Phó Thủ tướng tiếp tục ban hành nhiều chỉ đạo và điều hành tại các cuộc họp chuyên đề, kiểm tra trực tiếp tình hình các dự án trên hiện trường, cũng như ban hành các văn bản, chỉ thị và công điện để giải quyết các khó khăn trong quá trình thực hiện, đặc biệt liên quan đến giải phóng mặt bằng và cung cấp vật liệu xây dựng.

Nhờ các nỗ lực đó, khó khăn trong việc triển khai các dự án đã được giải quyết dần; các bộ, ngành đã đưa ra hướng dẫn đầy đủ để các địa phương tổ chức thực hiện.

Ngoài ra, cũng có một số kết quả đáng chú ý, các cấp chính quyền địa phương đã có sự thay đổi lớn về tư duy và cách làm việc, đồng thời đã xác định việc hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng của các dự án là một nhiệm vụ chính trị quan trọng; một số địa phương đã thành lập các tổ công tác đặc biệt để đảm bảo chỉ đạo trực tiếp; cấp ủy và chính quyền các cấp đã tiếp tục tham gia và triển khai mạnh mẽ công tác giải phóng mặt bằng.

Do đó, các dự án cao tốc trục Đông-Tây và các dự án đường vành đai giải phóng mặt bằng đang đáp ứng được tiến độ khởi công; dự án Bắc-Nam giai đoạn 2 đã đạt tỷ lệ 86% hoàn thành. Ngoài ra, TP.HCM và Bộ Quốc phòng cũng đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng của nhà ga hành khách T3 tại Cảng hàng không Tân Sơn Nhất. Tiến độ triển khai của các tỉnh và thành phố cũng đáng chú ý, với việc hoàn thành trên 70% trong vòng 6 tháng, đây là kết quả mà các dự án triển khai trước đây chưa thực hiện được.

Đồng thời, vấn đề mỏ vật liệu xây dựng của dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 đã được Bộ Giao thông vận tải nhận thấy là một điểm nghẽn lớn. Tuy nhiên, sau khi có các chỉ đạo, các chủ đầu tư, nhà thầu và địa phương đã phối hợp tích cực để triển khai các thủ tục khai thác mỏ vật liệu xây dựng và đã đạt được kết quả khả quan.

Ngoài ra, Bộ Giao thông vận tải và các địa phương đã khởi công các dự án cao tốc trọng điểm như Biên Hòa-Vũng Tàu, Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng, Vành đai 3 TP.HCM và Vành đai 4 Thủ đô Hà Nội, làm tăng tổng số đường cao tốc đã khởi công từ đầu năm đến nay lên 1.332 km.

Cũng theo đó, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo để hoàn thành và khánh thành 4 dự án thành phần của cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Tổng chiều dài 312 km, trong quý 2/2023, nâng tổng số đường cao tốc lên 1.729 km.

Bên cạnh đó, đối với dự án Cảng hàng không Long Thành, các đơn vị đã tích cực triển khai các công việc để chuẩn bị cho khởi công trụ sở Cục Quản lý xuất nhập cảnh, đường lăn, đường cất hạ cánh, thân tháp không lưu và hai tuyến giao thông kết nối.

Cũng theo Bộ Giao thông vận tải, trong giai đoạn 2000-2021, cả nước đã đầu tư và đưa vào khai thác 1.163 km đường cao tốc. Đặc biệt, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đã hoàn thành và đưa vào khai thác thêm 566 km đường cao tốc, nâng tổng số đường cao tốc của cả nước lên 1.729 km.

Tính từ đầu năm 2023 đến nay, tổng chiều dài các dự án đang thi công và đã khởi công là 1.693 km (trong đó, dự án đang thi công có tổng chiều dài là 361 km và dự án đã khởi công từ đầu năm 2023 có tổng chiều dài là 1.332 km). Dự kiến đến cuối năm nay, cả nước sẽ có tổng cộng 1.852 km đường cao tốc.

Về tiến độ giải ngân, trong năm 2023, vốn đầu tư công đã được bố trí cho các dự án giao thông vận tải là trên 97.000 tỷ đồng, và hiện tại đã giải ngân được gần 38.000 tỷ đồng, đạt tới mức gần 40%.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả, nhưng vẫn còn một số công việc triển khai chưa đáp ứng được tiến độ. Cụ thể, về vật liệu xây dựng, các mỏ đất đắp chưa đủ điều kiện khai thác, gây khó khăn trong việc cung cấp vật liệu cho dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2. Về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, vẫn còn phần mặt bằng chưa được bàn giao, mặc dù không lớn nhưng vẫn là một khâu khó khăn và phức tạp.

Về phần công tác chuẩn bị đầu tư và điều chỉnh chủ trương đầu tư tại một số dự án vẫn chậm và chưa đáp ứng yêu cầu. Thủ tục liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng rừng vẫn còn nhiều bước phải qua, và một số yêu cầu vẫn chưa phù hợp với đặc thù của các dự án giao thông, đòi hỏi thời gian triển khai.

Nhất là năng lực quản lý và điều hành của một số chủ đầu tư và nhà thầu vẫn còn hạn chế. Một số nhà thầu chưa thực hiện đầy đủ việc huy động nhân sự, máy móc và nguồn lực tài chính, gây ảnh hưởng đến tiến độ thi công và giải ngân.

3. Tăng cường năng lực cho ACV để thực hiện dự án

Về việc triển khai hạng mục Nhà ga hành khách, việc không thành công trong đấu thầu gói thầu số 5.10 lần 1 đã tiếp tục chỉ ra những hạn chế về sự chủ động và chuyên nghiệp của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trong việc thực hiện các kết luận của Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ, ảnh hưởng lớn đến tiến độ của dự án quan trọng này.

Chính vì thế, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã chỉ đạo Hội đồng quản trị và Ban Tổng giám đốc ACV tiến hành kiểm điểm một cách nghiêm túc. Dựa trên các quy định của Đảng và Nhà nước về công tác cán bộ, ACV cần thực hiện việc kiện toàn toàn bộ tổ chức, tăng cường năng lực để đảm bảo thực hiện thành công phần quan trọng này trong dự án. Báo cáo sẽ được gửi đến Phó Thủ tướng Chính phủ trong tháng 4/2023.

Các Bộ, bao gồm Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng và Bộ Tư pháp, đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp chặt chẽ với ACV để xem xét kỹ lưỡng nội dung của hồ sơ mời thầu, và cập nhật, hoàn thiện.

Bên cạnh đó, ACV đã tiếp thu những ý kiến đáng xem xét từ đại diện các cơ quan tại cuộc họp và từ các văn bản phản hồi, cũng như đã tham khảo ý kiến của các nhà thầu về nội dung của hồ sơ mời thầu đã được phát hành, và điều chỉnh hồ sơ mời thầu cho phù hợp (nếu cần thiết).

Trong trường hợp cần thiết, ACV sẽ tổ chức thêm hội nghị tiền đấu thầu với sự tham gia của các Bộ, bao gồm Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan khác để hoàn thiện quá trình tổ chức đấu thầu lần thứ hai và điều chỉnh hồ sơ mời thầu đã được phát hành (bao gồm các điều kiện mời thầu, tiêu chuẩn về năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu, tiêu chuẩn về chất lượng và thiết bị, nhất là thiết bị nhà ga hàng không quốc tế được lắp đặt vào công trình)

Đồng thời, sẽ có sự rà soát và cập nhật dự toán (nếu cần thiết), đặc biệt là đơn giá mới và các yếu tố đặc thù (chưa có định mức và đơn giá trong nước), nhằm đảm bảo mục tiêu lựa chọn nhà thầu uy tín, đáp ứng đầy đủ yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm để thực hiện Gói thầu.

Ngoài ra, việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ về việc huy động chuyên gia và tổ chức tư vấn có kinh nghiệm trên thế giới trong công tác lựa chọn nhà thầu, giám sát, quản lý và thực hiện dự án cũng sẽ được thực hiện một cách nghiêm túc.

Cũng theo đó, sẽ sử dụng chuyên gia, nhà khoa học và tư vấn có chuyên môn sâu để hỗ trợ trong quá trình tổ chức đấu thầu, chấm thầu, thẩm định kết quả đấu thầu, thương thảo và hoàn thiện hợp đồng, cũng như trong quá trình thực hiện hợp đồng, giám sát thi công và tổ chức nghiệm thu.

Đặc biệt, các nhà thầu thi công sẽ được chỉ đạo để khắc phục ngay tình trạng bụi đất trên công trường và khu vực lân cận, đảm bảo vệ sinh môi trường và không ảnh hưởng đến tiến độ thi công của các gói thầu khác cũng như đời sống dân sinh trong khu vực dự án.

Ngoài ra, Bộ Giao thông vận tải sẽ đề xuất phương án để triển khai thi công hạng mục san lấp mặt bằng giai đoạn 2 ngay lập tức, nhằm không ảnh hưởng đến quá trình vận hành và khai thác Cảng hàng không.

4. Triển khai các thủ tục để xây dựng tường rào bảo vệ 5.000 ha dự án

Mới đây, Phó Thủ tướng đã yêu cầu các Bộ, gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng với UBND tỉnh Đồng Nai, triển khai ngay các hạng mục công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước thuộc Dự án thành phần 1. Đồng thời, Bộ Giao thông vận tải cần lựa chọn nhà đầu tư kịp thời cho Dự án thành phần 4.

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải cũng đã chỉ đạo ACV tiến hành các thủ tục cần thiết để xây dựng tường rào bảo vệ toàn bộ diện tích 5.000 ha của dự án. Đặc biệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai để xác định chính xác mức vốn chưa được giải ngân trong giai đoạn 2016-2020, nhằm báo cáo lên cấp có thẩm quyền theo quy định.

Ngoài ra, Bộ Giao thông vận tải, đại diện Chính phủ ký Tờ trình Quốc hội liên quan đến báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cho Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, sẽ chủ trì và phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với UBND tỉnh Đồng Nai để hoàn thiện Tờ trình về điều chỉnh Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. 

Đồng thời, sẽ thừa ủy quyền từ Thủ tướng Chính phủ, đại diện Chính phủ sẽ ký trình lên Quốc hội. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với UBND tỉnh Đồng Nai sẽ phối hợp trong quá trình báo cáo, giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.

5. Xác định trách nhiệm cụ thể từng chủ thể làm chậm tiến độ

Nhằm làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân và tập thể không hoàn thành nhiệm vụ được giao trước ngày 23/4/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 271/CĐ-TTg ngày 18/4/2023 để triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Công điện này đã được gửi đến các Bộ trưởng, bao gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai và Tổng giám đốc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam.

Công điện đã nhấn mạnh rằng Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là một dự án quan trọng của quốc gia, đã được Quốc hội quyết định đầu tư và đặt ra mốc tiến độ hoàn thành cụ thể.

Mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đánh giá cao những nỗ lực và cống hiến của các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai và các cơ quan, đơn vị liên quan trong việc giải quyết khó khăn và vướng mắc trong quá trình triển khai Dự án, đặc biệt là trong việc giải phóng mặt bằng và tái định cư giai đoạn 1, nhưng tiến độ thực hiện các dự án thành phần chính hiện tại đã chậm so với yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ.

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu chủ đầu tư các dự án thành phần, cùng với Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và các cơ quan liên quan, tiến hành rà soát các nhiệm vụ được giao tại các quyết định và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. 

Điển hình như Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06 tháng 11 năm 2018 về việc phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Quyết định số 1777/QĐ-TTg ngày 11/11/2020 về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, và các chỉ đạo khác của Thủ tướng Chính phủ trong quá trình triển khai Dự án. 

Đồng thời, cần làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm cụ thể của từng cá nhân và tập thể nếu không hoàn thành nhiệm vụ được giao, gây chậm tiến độ Dự án và lãng phí nguồn lực. Báo cáo sau khi được tổng hợp sẽ được gửi đến Bộ Giao thông vận tải để thông qua và báo cáo lại cho Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà để xử lý theo thẩm quyền trước ngày 23/4/2023.

1. Đối với Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành: Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai thực hiện các biện pháp khẩn trương để đảm bảo tiến độ và chất lượng của công tác giải phóng mặt bằng. Trước ngày 30/6/2023, Ủy ban nhân dân tỉnh cần hoàn thành giai đoạn 1 với diện tích đất 1.180 ha và bàn giao mặt bằng cho hai tuyến giao thông kết nối.

Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đảm bảo trật tự, an ninh, an toàn và vệ sinh môi trường trong khu vực Dự án. Cần giải quyết kịp thời các kiến nghị của cư dân liên quan đến việc thu hồi đất và giải phóng mặt bằng, tránh xảy ra các tranh chấp phức tạp và kéo dài. Đồng thời, cần đảm bảo cung cấp đủ nguồn vốn và chỉ đạo triển khai xây dựng trụ sở làm việc của các đơn vị trực thuộc tỉnh để đáp ứng tiến độ yêu cầu.

2. Đối với Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1:

Dự án thành phần 1 - Các công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước: Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, và Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai cần khẩn trương bố trí nguồn vốn và chỉ đạo các đơn vị triển khai Dự án Trụ sở cơ quan quản lý nhà nước. Điều này đảm bảo tiến độ chung của Dự án và yêu cầu Chủ đầu tư xây dựng tiến độ chi tiết, gửi Bộ Giao thông vận tải để theo dõi, tổng hợp và kiểm điểm tiến độ.

Dự án thành phần 2 - Các công trình phục vụ quản lý bay: Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) cần khẩn trương hoàn thành phê duyệt hồ sơ thiết kế phần thân và các hạng mục còn lại của công trình. Điều này để triển khai công tác lựa chọn nhà thầu thi công, đảm bảo tiến độ và chất lượng, hoàn thành công trình để đưa vào khai thác và vận hành đồng bộ với các dự án thành phần khác.

Dự án thành phần 3 - Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không: Bộ Giao thông vận tải (là cơ quản lý nhà nước chuyên ngành) và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - ACV) cần chỉ đạo đánh giá năng lực triển khai Dự án của ACV.

Đồng thời, làm rõ trách nhiệm tổ chức và cá nhân trong tổ chức đấu thầu gói thầu số 5.10. Cần theo dõi và giám sát quá trình lựa chọn nhà thầu gói thầu số 5.10 để có các phương án khả thi và hiệu quả. Cần lựa chọn nhà thầu có năng lực thực sự trong tháng 5 năm 2023. Kịp thời báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về tiến độ, chất lượng và phương thức công tác lựa chọn nhà thầu.

Dự án thành phần 4 - Các công trình khác: Bộ Giao thông vận tải có trách nhiệm tổ chức triển khai các công trình và lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật. Bộ này cần đảm bảo tiến độ hoàn thiện và vận hành thử đồng bộ với các dự án thành phần khác của Dự án.

Ngoài ra, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải và các cơ quan liên quan để chỉ đạo ACV thực hiện Dự án. Cần đẩy nhanh các thủ tục để khởi công Nhà ga hành khách. Trong trường hợp không đủ năng lực, cần đánh giá kỹ lưỡng và chính xác để có phương án xử lý phù hợp và hiệu quả. Cần đưa ra quyết định không để tình trạng kéo dài, chậm tiến độ và không có hướng xử lý khả thi và hiệu quả như trước đây. Ngoài ra, cần kiểm tra thường xuyên tình hình thực hiện Dự án theo quy định và tổ chức thực hiện giám sát và đánh giá đầu tư theo quy định pháp luật.

3. Trách nhiệm của các Bộ, cơ quan liên quan như sau:

Bộ Giao thông vận tải có trách nhiệm thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực chuyên ngành. Bộ này phải chỉ đạo, hướng dẫn và giải quyết vướng mắc của các chủ đầu tư để đảm bảo tiến độ, an toàn và chất lượng của Dự án, cũng như bảo vệ môi trường. Bộ Giao thông vận tải chủ trì và phối hợp với các cơ quan liên quan để đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án.

Ngoài ra, Bộ này còn phải thống nhất phương án lựa chọn nhà đầu tư cho việc thực hiện Dự án thành phần 4. Bộ Giao thông vận tải cũng cần tổng hợp báo cáo cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội về toàn bộ quá trình triển khai Dự án, bao gồm cả việc kéo dài thời gian thực hiện và nguyên nhân liên quan.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm hướng dẫn và giám sát chặt chẽ quá trình lựa chọn nhà thầu cho các gói thầu trong Dự án.

Bộ Xây dựng và Hội đồng kiểm tra Nhà nước có trách nhiệm tiến hành công tác nghiệm thu định kỳ của các công trình xây dựng trong Dự án. Họ cần tổ chức kiểm tra thực tế tại công trường Dự án hàng tháng để phát hiện, điều chỉnh và xử lý các vấn đề tồn tại và hạn chế, nhằm nâng cao chất lượng công trình và Dự án, đồng thời đề phòng và ngăn chặn các hành vi tiêu cực và sai phạm.

Các Bộ, gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, cùng với các cơ quan liên quan, phải kịp thời xử lý các kiến nghị từ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) và các chủ đầu tư theo quyền hạn của mình.

4. Giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo triển khai Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật.

Năng lực nhà thầu quyết định tiến độ, chất lượng dự án

Sự lựa chọn nhà thầu và liên danh nhà thầu xây dựng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chất lượng và thành công của dự án sân bay Long Thành. Các nhà thầu nội đã khẳng định được năng lực, tiềm lực, thương hiệu và kinh nghiệm của mình, đồng thời thể hiện tinh thần, khát vọng nội lực và cam kết về tiến độ, tài chính và kiểm soát rủi ro trong quá trình thi công.

Các công trình do nhà thầu nội thực hiện như tòa nhà Landmark 81 và cầu Rạch Miễu đã chứng minh được khả năng và uy tín của ngành xây dựng trong nước. Landmark 81 là một siêu dự án với chiều cao 461,2 m, 81 tầng và tổng diện tích sàn 241.000 m2, trở thành một biểu tượng kiêu hãnh của người Việt Nam sau hơn 1.000 ngày thi công. Cầu Rạch Miễu, là cầu dây văng đầu tiên do kỹ sư và công nhân Việt Nam thiết kế và thi công, đã trở thành một biểu tượng cầu quốc gia chứng minh năng lực của ngành xây dựng trong nước.

Liên danh Hoa Lư, với sự đóng góp của các nhà thầu nội mạnh nhất hiện nay tại Việt Nam, đã nghiên cứu và soạn thảo kế hoạch xây dựng nhà ga sân bay Long Thành trong một năm. Liên danh này cam kết đảm bảo khả năng thực thi, tài chính và kiểm soát rủi ro.

Đồng thời hợp tác với các nhà thầu quốc tế trong việc tư vấn giám sát quản lý kỹ thuật cơ điện. Sự đồng thuận và sự tự hào của các nhà thầu nội, kỹ sư và người lao động Việt Nam đối với công trình trọng điểm quốc gia này thể hiện khát vọng cống hiến và đóng góp vào sự phát triển kinh tế quốc gia.

Đối với ngành Giao thông, Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ đã tăng cường quan tâm và cung cấp nguồn lực đáng kể. Trong bối cảnh nhiều lĩnh vực kinh tế gặp khó khăn, Chính phủ đã tăng tốc giải ngân đầu tư công, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư phát triển hạ tầng. Các nhà thầu nội đồng hành cùng Chính phủ trong việc phát triển hạ tầng hàng không và làm mốc đánh dấu sự phát triển tiên phong.

Long Thành tiến hành rao bán đất ồ ạt

Cò đất tự vẽ ra đường kết nối với sân bay rồi rao bán đất khắp nơi, gây nên tình trạng bát nháo ở khu vực bao quanh dự án Sân bay Long Thành. Tuyến đường số 1 và số 2 là hai tuyến kết nối rất quan trọng dẫn vào Sân bay Long Thành, hiện đất đai quanh khu vực này đang bị “thổi nóng” bởi giới “cò đất”. Về vấn đề này, Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã kiến nghị với UBND tỉnh sớm có biện pháp quản lý để không gây ảnh hưởng đến tiến độ chung trong thực hiện công tác thu hồi đất.

Tình trạng rao bán đất ở quanh khu vực dự án Sân bay Long Thành hiện khá phức tạp, trong đó không ít khu vực đất khi rao bán được giới thiệu là “nằm trên trục đường cổng chính vào Sân bay Long Thành”.

Chủ tịch UBND huyện Long Thành Võ Tấn Đức khuyến cáo, người dân không nên nghe theo lời giới thiệu của những “cò đất” để mua lầm đất nằm trong quy hoạch. Trước tình trạng “cò đất” tự “vẽ” đường vào sân bay để rao bán đất đang diễn ra khá lộn xộn, ACV cũng “nóng ruột”, bởi nó có thể gây ảnh hưởng đến việc thực hiện dự án xây dựng hai tuyến đường kết nối sau này.

Ông Nguyễn Khắc Phong, Chánh văn phòng Ban Quản lý dự án Long Thành (thuộc ACV) chia sẻ, ACV được giao làm chủ đầu tư tuyến đường số 1 và tuyến đường số 2 thuộc dự án xây dựng Sân bay Long Thành. Tuyến đường số 1 nối từ quốc lộ 51 đến phạm vi đất quy hoạch Sân bay Long Thành; tuyến số 2 từ đường cao tốc Long Thành - Dầu Giây đến tuyến số 1 (song song với quốc lộ 51). Tổng số vốn đầu tư cho 2 tuyến đường này là khoảng 4.700 tỷ đồng.

Đến nay, ACV đã bàn giao toàn bộ tọa độ, ranh cho các cơ quan chuyên môn của tỉnh. “ACV cũng đã kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai sớm công bố quy hoạch giao thông cho người dân biết thông tin cụ thể về hai tuyến đường này và nhanh chóng cắm mốc thu hồi đất để tránh tình trạng mua bán đất gây lộn xộn, công tác giải phóng mặt bằng sau này khó khăn” - ông Phong nói.

Tại buổi làm việc với UBND huyện Long Thành cùng các sở, ngành và Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam mới đây về công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn huyện Long Thành, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quốc Hùng đã chỉ đạo Sở GTVT trong năm nay phải hoàn thành công tác cắm mốc quy hoạch giao thông của hai tuyến đường số 1 và số 2 vào sân bay. UBND huyện Long Thành cần công bố ngay quy hoạch giao thông cho người dân biết. Lãnh đạo UBND tỉnh cũng giao cho Văn phòng UBND tỉnh theo dõi vấn đề này và báo cáo với UBND tỉnh.

Xem thêm: Toàn cảnh quy hoạch sân bay Quốc tế Long Thành